 |
| आयआयटी-बॉम्बे आणि पीआरएल यांनी केलेल्या संशोधन, अहमदाबादच्या वैज्ञानिकांना सरस्वती नदीचे पुरावे सापडले |
आयआयटी-बॉम्बे आणि अहमदाबादच्या फिजिकल रिसर्च लॅबोरेटरीच्या वैज्ञानिक आणि संशोधकांच्या नेतृत्वाखालील संशोधन पथकाने असे म्हटले आहे की, त्यांना वायव्य भारतातील मैदानावर बारमाही नदीचे पुरावे सापडले आहेत, ज्यामुळे हडप्पाच्या सुरुवातीच्या सभ्यतेत लवकर प्रगती झाली.
टाईम्स ऑफ इंडियाच्या वृत्तानुसार, हडप्पा संस्कृती पावसाळ्यावर अवलंबून होती या पूर्वीच्या विश्वासाच्या विरोधात, पुष्कळ पुरावे सापडले आहेत ज्यावरून असे दिसते की घग्गर नावाच्यावायव्य भारत आधुनिक हंगामी प्रवाहाच्या पुरातन हडप्पाच्या वस्ती मोठ्या प्रमाणात वाढली होती.
आयआयटी-बॉम्बेच्या सहकार्याने अहमदाबाद येथील फिजिकल रिसर्च लॅबोरेटरीने केलेल्या नव्या संशोधनात असे म्हटले आहे की, घाग्गरच्या सध्याच्या मार्गावर उत्तर-पश्चिम भारतातील काही भागात बारमाही नदी होती असे म्हणणे पुरेसे पुरावे आहेत. रुग्वेदात उल्लेख केलेली प्राचीन सरस्वती नदी आहे, असा शास्त्रज्ञांचा विश्वास आहे.
संशोधनात असे म्हटले आहे की सरस्वती बारमाही होती आणि उंच हिमालयातून इ.स.पू. 7000 ते 2500 दरम्यान वाहून गेली होती. 3000 ते 1900 इ.स.पूर्व काळात हडप्पाने बारमाही सरस्वतीच्या बाजूने सर्वात लवकर वस्ती बांधली होती. सरस्वतीच्या पतनानंतर अखेरीस हडप्पाची संस्कृती ढासळली, असेही या संशोधनात म्हटले आहे.
तसेच नदी आणि हडप्पाच्या सभ्यतेचा निधन जवळजवळ ४२०० वर्षांपूर्वी सुरू झालेल्या जागतिक हवामानाच्या कोरड्या अवस्थेच्या मेघालयन अवस्थेच्या प्रारंभाच्या अनुरुप आहे.
अभ्यासामध्ये सामील झालेल्या वैज्ञानिकांचे म्हणणे असे आहे की सरस्वती हिमालयातील हिमनदी प्रदेशांमध्ये गंगा, यमुना आणि सतलज सारख्या स्त्रोत असतांना, सध्याच्या घग्गरचा उंच हिमालयांशी थेट संबंध नाही आणि तिचा हिमालया पायथ्यावरील सिवालिकचा उगम आहे.
0 comments:
Post a Comment
Please add comment